Thành Thế Vinh
Về vùng đất Lào Cai để tìm hiểu phong tục cưới hỏi độc đáo của người Hà Nhì Đen mới thấy hết cái tình thân, sự cởi mở của tộc người chỉ cần yêu nhau là về sống chung.
Với người Hà Nhì Đen ở Lào Cai, trai gái đến tuổi trưởng thành được tự do yêu đương trước khi tiến tới hôn nhân. Chàng trai và cô gái khi đã yêu thương nhau thật lòng sẽ xin phép bố mẹ của cả hai gia đình được tìm hiểu. Khi đã đủ sự tin tưởng vào tình yêu, đôi trai gái còn có thể sinh con trước khi tổ chức lễ cưới. Đây là một tập quán, quan niệm về quan hệ nam nữ, hôn nhân hết sức cởi mở của một tộc người quanh năm gắn bó với núi rừng, với ruộng nương như người Hà Nhì Đen.
Khi đến nhà dâu, phù rể sẽ vào trong nhà thông báo chú rể đang chờ ở ngoài cửa và mời cô dâu ra cửa để đoàn nhà trai đón đi. Chú rể và đoàn nhà trai chỉ đứng bên ngoài cửa nhà gái chờ đón cô dâu. Đoàn nhà gái đưa cô dâu về nhà chồng gồm một phù dâu và một số bạn bèthân thiết của cô dâu và chú rể. Đoàn đón dâu sẽ đi thẳng về nhà trai và không quay lại nhà gái. Khi về đến nhà trai, mẹ của chú rể ra cửa, cầm một gáo nước sạch để rửa tay cho chú rể, cô dâu, phù rể, phù dâu và các thành viên khác trước khi vào trong nhà.
Vào trong nhà, mẹ chú rể sẽ đeo lên vai cô dâu một chiếc gùi trong đó có hai gói xôi. Chú rể sẽ đứng sau cô dâu để khi cô dâu hạ gùi xuống, chú rể phải đón được chiếc gùi. Theo quan niệm của người Hà Nhì Đen, điều này thể hiện sự hòa hợp giữa chàng trai và cô gái, báo hiệu cuộc sống lứa đôi hạnh phúc.
Có thể bạn cũng quan tâm
Tiếp đó, mẹ chú rể sẽ đưa cho cô dâu chiếc cối với ớt cay, muối mặn và chiếc chày. Cô dâu và chú rể sẽ cùng nhau giã 3 lần vào cối với ý nghĩa dù cuộc sống có nhiều khó khăn như ớt cay muối mặn nhưng khi vợ chồng hòa hợp cùng nhau chia sẻ, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp hơn.
Khi các nghi thức xong xuôi, anh trai của chú rể sẽ thực hiện nghi lễ báo cáo tổ tiên về thành viên mới, sau đó cô dâu và chú rể quỳ lạy trước bàn thờ tổ tiên để cầu mong tổ tiên chứng nhận và bảo vệ.
Đám cưới của người Hà Nhì rất đơn giản, lễ vật cưới có khi chỉ là con gà trống để làm lễ báo với tổ tiên nhà mình, chỉ cần yêu nhau là về sống chung. Nhiều gia đình Hà Nhì thường tổ chức đám cưới lần thứ hai khi gia đình khấm khá. Nhiều người 50, 60 năm sau khi đã có con cháu mới tổ chức đám cưới linh đình để gắn kết dòng họ hai bên.
Không chỉ độc đáo và thể hiện các giá trị văn hóa truyền thống tộc người, nghi lễ cưới của người Hà Nhì còn mang yếu tố đổi mới về tư duy và quan niệm của hạnh phúc đôi lứa sau hôn nhân.
