Bài: Lê Anh
Ảnh: Thành Thế Vinh
Trong ý niệm bao đời nay của nhiều dân tộc, ngọn lửa đã trở thành biểu tượng cho sự hy vọng, thắp sáng bao khát khao cũng như mang ý nghĩa về mặt tâm linh khi là phương tiện để xua đuổi những điều xui xẻo và cầu ước mọi sự may mắn. Ở Việt Nam, từ đồng bằng đến miền núi, có rất nhiều nghi lễ liên quan đến ngọn lửa, nhất là vào dịp đầu năm mới như lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn, người Dao ở vùng núi phía Bắc, lễ rước lửa đêm giao thừa tại làng chài Cảnh Dương – Quảng Bình… Trước ngưỡng cửa năm Tân Sửu 2021, hãy cùng Tạp chí Heritage tìm hiểu về tục rước lửa đêm giao thừa đã có từ lâu đời tại làng La Xuyên, xã Yên Ninh, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định.

được vào rước lửa ra sân đình
Tương truyền rằng, vào thời Đinh Lê, tướng quân Ninh Hữu Huân – một vị tướng tài ba được Thập đạo tướng quân Lê Hoàn sau khi đánh thắng giặc ngoại xâm cử lại khai hoang, lập ấp vùng ven sông Sắt thuộc địa phận xã Yên Ninh ngày nay. Tướng quân Ninh Hữu Huân vốn là một người giỏi nghề mộc nên sau khi khai khẩn, xác lập nên các thôn làng, ông đã truyền dạy cho dân chúng nghề mộc. Đến nay, dân làng thờ ông tổ nghề mộc tại đình La Xuyên. Và, trong hương ước của làng vẫn còn lưu giữ một tục lệ do vua Lê Đại Hành xây dựng cho: “Lấy lửa đêm 30 Tết để xông đất, xông nhà, cầu may cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, nhất là nghề mộc được tinh thông, phát đạt”. Người dân làng La Xuyên tưởng nhớ công ơn ông tổ nghề mộc và làm theo lời vua ban đã duy trì tục xin lửa từ đình làng đêm giao thừa.

Không có pháo nổ rền trời đón năm mới như những ngày xa xưa nhưng tục rước lửa đêm giao thừa đã khiến cho cả vùng quê La Xuyên náo nhiệt, tưng bừng. Niềm vui, sự hạnh phúc đầu xuân kéo dài và lan tỏa ấm áp khắp thôn làng.







